تاریخچه عمل زیبایی

شاید تصور کنید که عمل زیبایی در دهه‌های اخیر رواج پیدا کرده‌ و تا قبل از آن هنوز علم جراحی پلاستیک وجود نداشته‌است. بر خلاف این تصور تاریخچه عمل زیبایی در دنیا به هزاران سال قبل برمی‌گردد. مصریان حدود 3000 سال قبل از میلاد، از عمل زیبایی برای برطرف‌کردن نقص‌های صورت استفاده می‌کردند. سوشراتا که شخصی هندی بود، حدود 2000 سال قبل از میلاد مسیح از جراحی زیبایی برای رفع نواقص بینی و لاله گوش استفاده می‌کرد.

پدر جراحی پلاستیک در دنیا کیست؟

بر اساس برخی دست‌نوشته‌ها، سوشراتا پدر جراحی در دنیا است. 600 سال قبل از میلاد، سوشراتا برای رفع نواقص بینی و گوش، اقداماتی انجام می‌دهد که آثار او را در قرن هفتم به زبان عربی ترجمه کردند و پس از آن در اروپا از آثار او در زمینه جراحی زیبایی، توسط پزشکان استفاده شد. اولین شخصی که از آثار سوشراتا بهره برد، پزشکی ایتالیایی به‌نام گاسپاره بود.

برخی از افراد گاسپاره را به‌عنوان پدر جراحی پلاستیک در دنیا می‌شناسند. او با پیوند بافت و پوست بازو به بینی صدمه‌دیده، اقدام به رفع نواقص بینی می‌کرد. سال‌ها بعد، پزشکی آمریکایی به‌نام جان اورلاندو برای اولین بار در دنیا، با روش بسته اقدام به جراحی بینی کرد و به‌عنوان پدر جراحی نوین شناخته شد.

توقف پیشرفت جراحی پلاستیک در قرون وسطی!

از هزاران سال پیش که پزشکان اقدام به انجام جراحی پلاستیک به‌صورت ابتدایی کردند، پیشرفت زیادی در عمل‌های زیبایی اتفاق افتاد. اما به‌صورت ناگهانی این روند در قرون وسطی متوقف شد. این اتفاق در زمان سقوط امپراطوری روم و ترویج مسیحیت رخ داد. اما در دوره رنسانس که انقلاب علمی و هنری اتفاق افتاد، جراحی پلاستیک و زیبایی نیز با پیشرفت قابل‌ملاحظه ای روبه‌رو شد. در آن دوره شخصی به‌نام شرف‌الدین صابونچی اغلو، کتابی در رابطه با جراحی زیبایی صورت و پلک نوشت.

والتر یو ؛ سرباز انگلیسی، با اولین عمل زیبایی در جهان درمان شد

جنگ‌جهانی اول، دوره‌ای بود که باعث تحول زیادی در جراحی پلاستیک شد. جراحات وحشتناک و شدیدی که روی صورت سربازان در دوره جنگ اتفاق می‌افتاد، پزشکان را ناچار به انجام جراحی پلاستیک می‌کرد. در آن زمان بود که همه مردم فهمیدند جراحی زیبایی چقدر در زندگی انسان‌ها تأثیر گذار و مهم است. والتر یو، ملوان انگلیسی که در جنگ دچار آسیب شدیدی شده‌بود، اولین شخص در دنیا است که جراحی زیبایی به‌صورت علمی و پیشرفته‌تر روی او انجام شد. در سال 1917، هارولد جیلی که پزشکی نیوزلندی بود، اولین بیمارستان در دنیا را برای ترمیم آسیب‌های صورت تأسیس کرد.

ورود عمل های زیبایی به ایران

«یک بانو که بینی طویل و قوزداری داشت، با عمل جراحی صاحب بینی زیبا و متناسبی شده است»، «با چاقو، اره و چکش چهره و اندام شما را تعمیر می‌کنیم»، «گوشت ران و ساق پا را به محل سوختگی صورت وصله و پینه می‌کنیم!» این‌ها بخشی از عباراتی است که برای جذب مشتری در آگهی تبلیغاتی یک متخصص جراح پلاستیک در سال ۱۳۳۳ در روزنامه‌های کثیرالانتشار منتشر شده است.

تاریخچه جراحی پلاستیک در ایران به سال ۱۳۱۶ شمسی برمی‌گردد، یعنی زمانی که دکتر «سیروس اصانلو» یکی از پزشکان بیمارستان رازی برای فراگیری جراحی پلاستیک به انگلیس و آمریکا رفت و دوره تخصص جراحی پلاستیک را در کنار بزرگ‌ترین نوابغ جراحی پلاستیک آن دوره یعنی «سرهارولد جیلیز» و «پرفسور وبستر» ‌گذراند. سیروس اصانلو اولین جراح پلاستیک و پدر جراحی پلاستیک، بازسازی و ترمیم ایران بود. وی بعد از دریافت مدرک جراحی عمومی در سال ۱۳۱۵ به انگلستان و بعد از آن به آمریکا سفر کرد و آموزش‌های لازم را در زمینه جراحی پلاستیک به صورت تخصصی دریافت کرد.

پدر جراحی پلاستیک ایران

دکتر اصانلو که او را به حق «پدر جراحی پلاستیک ایران» می‌نامند، بعد از بازگشت به ایران در سال۱۳۳۰ بخش جراحی پلاستیک را در بیمارستان هزار تختخوابی (بیمارستان امام خمینی فعلی)  راه‌اندازی و اولین جراحی‌های زیبایی و ترمیمی را در این بیمارستان بر روی متقاضیان و بیماران انجام داده است. بعد از آن وی به عنوان استاد جراحی پلاستیک در دانشگاه تهران، آموزش‌های لازم را در اختیار دانشجویان پزشکی قرار داد و به همین ترتیب جراحی پلاستیک در ایران توسعه یافت.

او همزمان تربیت و آموزش دانشجویان بسیار زیادی در زمینه را آغاز کرد و تعدادی از جراحان ایرانی را برای آموزش تکمیلی در شاخه‌های جراحی پلاستیک به خارج از کشور فرستاد. اما فعالیت این پزشک متخصص جراحی پلاستیک به همین جا ختم نشد. اصانلو بخش جراحی پلاستیک و ترمیمی را در دانشگاه تهران فعال و تیمی از بهترین متخصصان جراحی دنیا را برای فعالیت در این مرکز به ایران دعوت کرد. این تیم در شاخه‌های مختلف جراحی پلاستیک و ترمیمی از جمله جراحی جمجمه، فک و صورت، جراحی ناهنجاری‌های مادرزادی و … تبحر داشتند.

اصانلو با جوزف موری جراح پلاستیک برنده جایزه نوبل در زمینه آموزش دانشجویان و مدرن کردن جراحی پلاستیک در ایران همکاری می‌کرد. موری در آبان ۱۳۵۳ سفری به تهران داشت که در زمینه همین همکاریها بود.

همچنین اصانلو عمل جراحی بینی نیز انجام می دادند و اولین بانویی که بینی خود را عمل کرد پوران (خواننده) بود و این راه را برای سایر بانوان باز کرد.

دکتر سیروس اصانلو در مهر ۱۳۸۴ در واشنگتن درگذشت.